COPRO/BENOR-certificatie
- Certificatie-instelling: COPRO
- Keuringsinstelling: COPRO
Onderwerp van de certificatie
Gerecycleerde granulaten zijn hoofdzakelijk afkomstig van het voorafzeven, breken en zeven van bouw- en slooppuin dat vrijkomt bij de afbraak van een gebouw of de opbraak van een weg. Dit puin wordt ofwel ter plekke gerecycleerd met een mobiele installatie, ofwel naar een vaste locatie vervoerd waar het verwerkt wordt door een breekinstallatie. Zowel deze vaste sites als de mobiele installaties worden gecertificeerd door COPRO.
Na behandeling van het te breken puin worden al dan niet de betreffende certificaten uitgereikt die waarborgen dat het betreffende granulaat voldoet aan alle bouwtechnische en milieuhygiënische kwaliteitseisen conform de geldende wetgeving. De afvalstof wordt via de COPRO-keuring omgezet naar een secundaire grondstof.
Het COPRO-certificaat
Het COPRO-certificaat omvat alles wat met het milieu te maken heeft. Zo wordt gekeken naar de eventuele aanwezigheid van asbest, zware metalen of minerale oliën, de teerhoudendheid van asfalt, de fysische verontreiniging, … De vereisten hieromtrent staan uitgeschreven in het VLAREMA (Vlaams Reglement voor het duurzaam beheer van Materiaalkringlopen en Afvalstoffen), dat wordt beheerd door de OVAM. De OVAM legt dus de modaliteiten vast waaraan deze producten in het kader van het milieu moeten voldoen en bepaalt aan de hand van een eenheidsreglement wat COPRO dient te certificeren.
Het BENOR-certificaat
Het BENOR-certificaat omvat de bouwtechnische vereisten die staan beschreven in het standaardbestek 250 van de wegenbouw. Dit preciseert aan wat een granulaat moet voldoen om te kunnen dienen als bv. onderfundering of steenslagfundering. COPRO toetst het granulaat aan deze vereisten en reikt vervolgens een BENOR-certificaat uit.
Het CE-certificaat
Het CE-certificaat geeft aan dat het granulaat voldoet aan de daarvoor geldende regels binnen de Europese Economische Ruimte. Het kadert in de Bouwproductenverordening 305/2011 voor granulaten waarvoor de CE-markering systeem AVCP 2+ van toepassing is. Dit reglement bevat de algemene regels voor de leverancier en de genotificeerde instelling. COPRO is hiervoor sinds 2004 door de bevoegde overheid aangemeld bij de Europese Commissie. Meer specifiek dienen de producenten te beschikken over een FPC handboek (Factory Production Control) waarin de procedures staan beschreven hoe er in de praktijk wordt gewerkt. Ook dienen er, na uitvoering van de ITT-proeven (Initial Type Testing), onder verantwoordelijkheid van de producent prestatieverklaringen (DoP’s) te worden opgesteld.
Naast het uitvoeren van de keuringen, het afleveren van certificaten, het valideren van technische fiches en het toewijzen van eventuele sancties worden er in overleg met de sectorale commissie ook certificatiereglementen, technische voorschriften en reglementaire nota’s opgemaakt.
Activiteiten / Evolutie
In 2024 ontvingen we in totaal 3 formele aanvragen, waarvan 2 voor vaste locaties en 1 voor mobiele installaties.
De toestand op 1 januari 2025: In totaal zijn er 265 productie-eenheden waarvan 254 COPRO-gecertificeerd (200 vast + 54 mobiel), 9 eenheden in proefperiode (6 vast + 3 mobiel) en 2 vaste locaties die nog niet in de proefperiode zijn.
Dit is een status-quo van het aantal productie-eenheden in vergelijking met 2024. De invloed van de stijgende grondstof-en energieprijzen op het al dan niet stoppen van producenten mag hier niet onderschat worden evenals de steeds strenger wordende wetgeving.
Evolutie van het aantal productie-eenheden
Spreiding productie-eenheden (COPRO/BENOR/CE) per provincie
Totale hoeveelheid COPRO-gecertificeerde gerecycleerde granulaten in 2024: 13.770.962 ton
- Vaste locatie (TRA10) – totale hoeveelheid afgeleverde gerecycleerde granulaten 12.247.381 ton
- Mobiele installatie (TRA11) – totale productie 5.913.480 ton, waarvan:
- geproduceerd op bouw- en sloopwerven: 1.533.481 ton
- geproduceerd op andere vaste locaties (TRA 10): 4.379.999 ton
Dit is een lichte stijging ten opzichte van 2023 (+3%). België was reeds één van de koplopers in Europa op het vlak van gerecycleerde granulaten, en blijft deze positie behouden in 2024.
Op het COPRO-Extranet zijn de technische fiches van alle gecertificeerde producten digitaal raadpleegbaar. Eind 2024 waren er in totaal 3.112 digitale technische fiches – 2.215 voor vaste locaties en 897 voor mobiele brekers – in het COPRO-Extranet met als status “gecertificeerd” of “proefperiode”.
Totalen van de geproduceerde soorten granulaten
Vaste locatie | % | Mobiele installatie (totaal) | % | Mobiele installatie (werven) | % | |
Betongranulaat waaronder betongranulaat A+ | 4.897.616 ton 27.147 ton | 40 < 1 | 2.756.865 ton 0 ton | 47 - | 915.223 ton 0 ton | 60 - |
Menggranulaat waaronder menggranulaat B+ | 4.518.495 ton 6 ton | 37 < 1 | 1.961.416 ton 0 ton | 33 - | 299.064 ton 0 ton | 19 - |
| Metselwerkgranulaat | 178.723 ton | 1 | 124.169 ton | < 1 | 102.519 ton | 7 |
| Niet-teerhoudend asfaltgranulaat | 607.124 ton | 5 | 267.341 ton | 5 | 28.662 ton | 2 |
| Brekerzeefzand (ophogingen, aanvullingen, steenslag voor zandcement/granulaatcement, conform NBN EN 13242) | 1.818.479 ton | 15 | 719.255 ton | 12 | 168.516 ton | 11 |
| Brekerzeefzand asfaltgranulaat | 18.431 ton | < 1 | 32.724 ton | 1 | 3.174 ton | < 1 |
| Brekerzand | 128.858 ton | 1 | 27.852 ton | < 1 | 882 ton | < 1 |
| Beton- en asfaltgranulaat | 13.513 ton | < 1 | 19.367 ton | < 1 | 11.891 ton | < 1 |
| Asfalt- en menggranulaat | 6.222 ton | < 1 | 4.491 ton | < 1 | 3.870 ton | < 1 |
| Sorteerzeefzand | 40.807 ton | < 1 | 0 ton | - | 0 ton | - |
| Sorteerzeefgranulaten | 0 ton | - | 0 ton | - | 0 ton | - |
| Gerecycleerde brokken puin | 0 ton | - | 0 ton | - | 0 ton | - |
Spreiding van de tonnages over het aantal producenten
| Totaal tonnage / jaar | 0 - 20.000 | 20 - 40.000 | 40 - 60.000 | 60 - 80.000 | 80 - 100.000 | 100 - 150.000 | 150 - 200.000 | 200.000 + | |
TRA 10 | aantal productie-eenheden | 72 | 29 | 27 | 15 | 9 | 27 | 16 | 6 |
| % | 36% | 14% | 13% | 7% | 4% | 13% | 8% | 6% | |
TRA 11 | aantal productie-eenheden | 16 | 5 | 8 | 4 | 2 | 5 | 9 | 10 |
| % | 27% | 8% | 14% | 7% | 4% | 8% | 15% | 16% |
Totalen aangevoerde soorten puin
| LMRP | % | HMRP | % | |
| Betonpuin van sloop-en infrastructuurwerken | 1.182.481 ton | 46 | 3.696.496 ton | 44 |
| Mengpuin van sloop-en infrastructuurwerken | 526.131 ton | 20 | 3.775.705 ton | 45 |
| Niet-teerhoudend asfaltpuin van sloop-en infrastructuurwerken | 298.449 ton | 12 | 786.801 ton | 9 |
| Betonpuin van sorteerinrichtingen | 11.386 ton | < 1 | - | - |
| Mengpuin van sorteerinrichingen | 138.629 ton | 5 | - | - |
| Niet-teerhoudend asfaltpuin van sorteerinrichtingen | 11 ton | < 1 | - | - |
| Betonpuin van productie-afval | 195.061 ton | 8 | - | - |
| Mengpuin van productie-afval | 3.973 ton | < 1 | - | - |
| Niet-teerhoudende asfaltpuin van productie-afval | 15.065 ton | 1 | - | - |
| Afgezeefde stenen uit grond | 138.287 ton | 5 | 69.041 ton | 1 |
| Gewassen betonpuin | 22.165 ton | 1 | - | - |
| Gewassen mengpuin | 35.709 ton | 1 | - | - |
| Gewassen niet-teerhoudend asfaltpuin | 508 ton | < 1 | - | - |
| Aparte batch van brand | - | - | 444 ton | < 1 |
| Aparte batch van sanering | - | - | - | - |
| Aparte batch van landfill mining | - | - | - | - |
| Aparte batch van ongekende/verdachte oorsprong | - | - | - | - |
| Aparte batch van verplichte afvoer | - | - | - | - |
Er werden in totaal 840 inspecties uitgevoerd waarvan:
- Vast:
- 279 inspecties van het type T1c (1 dag)
- 333 inspecties van het type T2c (1/2 dag)
- Mobiel:
- 131 inspecties van het type T1c (1 dag)
- 78 inspecties van het type T2c (1/2 dag)
- 19 inspecties van het type VOLG op HMRP-werven
Tijdens deze inspecties werden 3 011 monsters ontnomen. Dit groot aantal monsters is te wijten aan de extra stalen die dienden genomen te worden in kader van de invoering van het hoog milieu risico profiel puin (HMRP) en die opgelegd zijn in het OVAM-eenheidsreglement. Ook elke bouw- en sloopwerf met het profiel HMRP kreeg een inspectie.
Wat betreft sancties werden er in totaal 12 waarschuwingen, 12 verwittigingen en 51 schorsingen van autonome levering uitgeschreven.
Nieuws 2024
Vanuit de sector is de vraag gekomen om initiatief te nemen om de kwaliteit van het menggranulaat op te waarderen. De sector en COPRO zijn van mening dat enkel mits opwaardering van de kwaliteit van de gerecycleerde granulaten er terug een voldoende mate van vertrouwen kan ontstaan vanuit de opdrachtgevers om het gebruik van menggranulaten terug meer op te nemen in hun bestekken.
Er werd reeds in 2023 een werkgroep opgericht en in 2024 werd door deze werkgroep een actieplan uitgewerkt samen met de sector over welke mogelijke stappen kunnen genomen worden voor een opwaardering van de kwaliteit en voor meer afzetmogelijkheden van de gerecycleerde granulaten.
Bijkomend werd er in dezelfde werkgroep een eerste voorstel op tafel gelegd om het gebruik van huurbrekers te regulariseren.
Tot slot werd in 2024 het werken met niet geijkte-weegsystemen zoals bvb. bandwegers onder strikte voorwaarden vastgelegd en toegelaten.
Toekomst
Het actieplan dat in 2024 uitgewerkt werd voor het opwaarderen van de kwaliteit van het menggranulaat zal met ondersteuning van de Openbare Besturen in werking treden.
Ook het voorstel dat op tafel gelegd werd in 2024 betreffende de regularisering van de huurbrekers wordt met de betreffende actoren uit de sector verder besproken en uitgewerkt.
COPRO is in zijn streven naar vernieuwing met het oog op duurzaam en circulair ondernemen voortdurend op zoek is naar nieuwe ontwikkelingen voor hergebruik van gerecycleerd bouw- en slooppuin. Zo zal in 2025 de toepassing van betonbrekerzand A+ zoals opgenomen in de nieuwe versie van het SB250 mee geïntegreerd worden.
Zoals steeds zal er door COPRO verder gestreefd worden om bijkomende toepassingsgebieden te creëren om de afzetmogelijkheden van gerecycleerde granulaten te vergroten en de granulaten in meer kwaliteitsvolle toepassingen te kunnen gebruiken.
Gerelateerde productinformatie
GERECYCLEERDE GRANULATEN
Gerecycleerde granulaten zijn een samenstelling van zand en steenslag bekomen door het voorafzeven, het breken en het zeven van puin geproduceerd op een vaste locatie of op een bouw- en sloopwerf.
